İçindekiler
Barok sanat ve barok mimari, tarihsel açıdan oldukça önemli bir akım. Tarihe damga vurmuş ve şehirlerle anılan ikonik yapıların oluşmasına sebep olmuş bu akım, özellikle 16. ve 18. yüzyıllar arasında moda olmuş.
Tüm dünyada etkileri görülen ve mimarlık tarihi açısından ihtişamı, estetizmi ifade eden barok yapılar, saray yapılarında kendini göstermiş ve en gösterişli halini almış. Günümüzde birçok Avrupa kentinde ve dünyanın farklı yerlerinde etkisi devam eden bu sanat akımı sadece mimaride değil, müzik ve diğer sanat dallarında da etkili olmuş.
Bu yazımızda barok dönemin özelliklerinden ve simge haline gelen barok yapılardan bahsedeceğiz. Başta İtalya ve Fransa olmak üzere yola çıkacağız, Avrupa’daki ünlü barok eserlere göz atacağız. Hazırsan başlayalım, ama öncelikle barok dönemin özelliklerini inceleyelim ve bu sanat akımının daha iyi anlaşılmasını sağlayalım.
Barok Dönemin Özellikleri: Görkemin ve Gösterişin Peşinde
16. yüzyılda başlayıp 18. yüzyıla kadar devam eden ve bu süre zarfında Avrupa sanatına hakim olan barok akımı ilk olarak İtalya’da ortaya çıkmış. “Barok” ifadesi ise Portekizce’deki “tam yuvarlak ve düzgün olmayan inci” anlamına gelen “barocco” sözcüğünden türetilmiş. Bu ifade, dönem Avrupa’sında zamanla “olağan dışı ve anormal” anlamlarına gelecek şekilde kullanılmaya başlanmış. Dönemin eleştirmenleri tarafından da bu yeni anlamı ile benimsenmiş.
Avrupa devletlerinin 16. yüzyıldaki gelişimi ile beraber sanatçılar da daha görkemli, daha coşkulu eserler üretmeye başlamış. Dönemin sanatçıları eserlerinde gösterişin, büyüklüğün ve abartının peşinde olmuşlar. Böylece krallıkların benzersizliğini yansıtmak istemişler.
Görsel anlamda zenginliği, gücü ve çarpıcılığı ifade eden barok sanat ve mimarisi, Roma İmparatorluğu döneminden etkilenmiş. Sanatçıların el üstünde tutulduğu bu dönemde krallar ve prensler de yetenekli, tanınmış sanatçıları kendi yanlarına çekebilmek için karşılıklı rekabete tutuşmuş.
Sanat üretimi açısından hayli verimli olan bu çağda, barok anlayış her alana sızmış ve dünyaya yayılmış. Bu döneme ait karakteristik mimari özelliklerin başında ise büyük avluların, göz alan bahçelerin, incelikle yapılmış süs havuzlarının, işlemeli duvarların ve mitolojik figürlerin kullanımı gelir.
Bu akımda Rönesans’ın merkezî planlı yapı stilinin aksine hareketli, dinamik cephelerin bir bütün halinde görüldüğü, uzunlamasına dikdörtgen yapılar dikkat çeker. Rönesans mimarisinin karakteristik özelliklerinden biri olarak kabul edilen düz çizgilerin yerini de dalgalı ve kıvrımlı çizgiler alır.
Barok mimaride pencerelere de oval çizimler hakimdir. Yapılardaki ışık ve gölge oyunları ise büyük bir ustalık göstergesidir. Görkemin ve gösterişin peşinden giden barok mimarlar, bir heykeltıraş inceliğiyle çalışmışlar. Barok dönemin ve barok mimarinin özelliklerini anlattığımıza göre Avrupa’daki ünlü barok eserlere geçebiliriz.
Dillere Destan Barok Eserler: Göz Alan Yapılar
Sanatın gösterişli ve estetik biçimlerini gözler önüne seren barok mimari, Avrupa’daki pek çok şehirde simgeleşmiş şekilde kendini gösteriyor. Haydi gel, bu simgeleşmiş yapılardan bazılarını inceleyelim:
Versay Sarayı – Paris
Versay Sarayı, barok mimari denilince akıllara ilk gelen eserlerden. Avrupa’nın kültür ve sanat başkentlerinden biri olan Paris‘te yer alan Versay Sarayı, şehrin ikonik simgelerinden biri konumunda.
Yapımına 1661’de başlanan saray, değişik zamanlarda eklemeler yapılarak bugünkü halini almış. Günümüzde müze olarak kullanılan bu tarihi yapı, büyük ölçüler ve geniş planlar kullanılarak inşa edilmiş.
Fransız Devrimi’ne kadar Fransa Krallığı’nın politik merkezi olan saraydaki binaların projeleri Louis La Vau ve Jules Hardouin-Mansart tarafından hazırlanmış. İç dekorasyon, Charles le Brun; bahçeler kısmı ise büyük peyzaj mimarı Andre Le Notre tarafından tasarlanmış.
Ayrıca I. Dünya Savaşı’nı sonlandıran Versay Barış Antlaşması’nın burada imzalanması da bu yapıya farklı bir değer katıyor. Paris’in simgelerin biri olan Versay Sarayı’nı her yıl milyonlarca gezgin ziyaret ediyor. Bu göz alıcı güzellikteki yapıyı henüz görmediysen bir an önce yola çıkmanı tavsiye ederiz.
Paris Uçak Bileti Ara
Trevi Çeşmesi – Roma
Trevi Çeşmesi yani dünyaca ünlü Aşk Çeşmesi! Roma’nın simge yapılarından biri olan Trevi Çeşmesi; kitaplara, filmlere, hikayelere konu olmuş bir barok dönem eseri. Etrafındaki Poseidon, Demeter ve Hygieia heykelleri ile de tanınan bu çeşme, Roma seyahatlerinin vazgeçilmez duraklarından.
Trevi Çeşmesi’nin yapımına 1732 yılında başlanmış ve bu yapıyı o dönemin en iyi mimarlarından birisi olarak kabul edilen Nicola Salvi tasarlamış. Çeşmenin tamamlanması ve şu andaki haline ulaşması ise 30 yıla yakın sürmüş.
Roma’daki barok tarzda yapılmış en büyük çeşme özelliğini taşıyan Trevi Çeşmesi, gezginlerin sıklıkla uğrayıp dilekleri için bozuk para attıkları bir yer. Rivayete göre 2çeşmeyi ziyaret eden kişiler sağ elleriyle sol omuzlarının üstünden havuza para atarlarsa dilekleri gerçek oluyor. Bu ritüel aklında olsun, her şey gönlüne göre olsun!
Roma Uçak Bileti Ara
Kraliyet Sarayı – Madrid
Kraliyet Sarayı, İspanya’nın başkenti Madrid‘de bulunan önemli bir yapı. Avrupa Birliği’ne 1986 yılında tam üye olan İspanya’da, kraliyet sembolik bir anlam taşıyor artık. Ancak sembolik de olsa Kraliyet Ailesi’nin kültürel varlığı devam ediyor.
Kraliyet Sarayı’nın yapımına 1735 yılında başlanılmış. Bu dönemde hayli güçlü olan İspanyol Kraliyeti, bu sarayı Kraliyet’in evi olması isteğiyle tasarlatmış.135 bin metrekarelik yüzölçümüne sahip bu devasa saray, Avrupa’daki en büyük kraliyet sarayı olma özelliğini taşıyor. Ayrıca bu sarayın tam 3.418 tane de odası var.
Günümüzde İspanya Kraliyet Ailesi bu mekanda ikamet etmek yerine Zarzuela Sarayı’nda ikamet ediyor. Madrid Kraliyet Sarayı ise müze olarak kullanılıyor. Avrupa’nın en büyük sarayı olan Madrid Kraliyet Sarayı’nı ziyaret ettiğinde Goya ve Caravaggio gibi efsanevi ressamların eserlerini de görebilirsin.
Madrid Uçak Bileti Ara
St. Paul Katedrali – Londra
Londra; Big Ben, British Museum, Hyde Park, Buckingham Sarayı gibi görülmesi gereken duraklara ve birbirinden güzel estetik sokaklara, eşsiz kafelere sahip bir yer. Ancak barok mimarisi denilince akla mutlaka St. Paul Katedrali gelir.
Gezginlerin uğrak noktalarından olan bu katedral, barok stilinin harika bir İngiliz yorumudur. İngiltere açısından hayli önemli olan bu tarihi yer, zamanında Prens Charles ve Prenses Diana’nın düğününe de ev sahipliği yapmış.
Geçmişi oldukça eskiye uzanan bu katedral, tarihte birçok kere form değiştirmiş. Katedralin son hali, dönemin ünlü mimarı Christopher Wren tarafından tasarlanmış ve katedral, 1710 yılında bugünkü görünümünü kazanmış. Londra’nın merkezinde bulunan katedral, dünyadaki en yüksek kubbelerden birine sahip.
Her yıl milyonlarca turistin ziyaret ettiği bu tarihi güzergah, günümüzde müzikal etkinliklere de ev sahipliği yapıyor.
Londra Uçak Bileti Ara
Schönbrunn Sarayı – Viyana
1996 yılından bu yana UNESCO Kültür Mirası Listesi’nde yer alan Schönbrunn Sarayı, Viyana‘nın en büyüleyici noktalarından. Yüzyıllar boyunca Avrupa’nın en güçlü hanedanlarından biri olan Habsburg Hanedanı’nın yazlık sarayı olarak kullanılan Schönbrunn, 1918 yılında Avusturya’da monarşinin sona ermesi ile Avusturya Cumhuriyeti’ne geçmiş ve bu tarihten itibaren de ziyaretçilere açılmış.
Barok mimarinin en güzel örneklerinden biri olarak kabul edilen bu saray, özellikle bahçe düzenlemeleri ve iç dekorasyonu ile nefes kesiyor. Tarihin kapılarını açmak isteyen gezginler için benzersiz bir yer olan Schönbrunn Sarayı seni bekliyor!
Viyana Uçak Bileti Ara
Avrupa’daki ünlü barok eserler yazımızın burada sonuna geliyoruz, ancak okumaya devam etmek istiyorsan Avrupa’daki Sanat Müzeleri: Görülmesi Gereken Dünyaca Ünlü Eserler içeriğimize geçebilirsin.
