İçindekiler
- Gezgin Gurmelerin Aklındaki Sorular: Fransa’da Ne Zaman, Nerede, Ne Yiyeceğiz?
- Fransa’da Yemek Saatleri: Fransa’da Hangi Öğün Ne Zaman Yenir?
- Fransa’da Nerede Ne Yenir: Brasserie, Bistro ve Salon de thé
- Fransız Restoranında Ne Sipariş Verilir: Fransa’da Hangi Sırada, Ne Yenir?
- Fransız Yemek Kuralları: Fransa’da Yemek Sırasında Dikkat Edilmesi Gerekenler
Yıldızlı restoranlar, ünlü şefler ve lezzetli yemekler… Sunumu ve lezzetiyle Fransız yemek kültürü çok büyük bir değer. Öyle ki UNESCO tarafından 2010 yılında Fransız yemek kültürü, “İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası Temsili Listesi”ne dahil edilmiş. Fırından taze çıkmış baget ekmeği, çıtır çıtır kruvasanları ve lezzetine doyum olmaz Fransız yemekleri… Gurme bir lezzet turu yapmak isteyenler için Fransa mükemmel bir durak.
Yemek konusu kültüre dokunduğu ve çok kıymet verildiği için bu noktada dikkat etmen ve bilmen gereken bazı konular olabileceğini düşündük. Senin için Fransız yeme içme kültürünü mercek altına aldık. Kahvaltıdan akşam yemeğine, hatta sipariş verme sırasına kadar pek çok farklı şeye değineceğiz. Evet, bilgi dolu yolculuğun burada! Lezzet, kültür ve daha fazlasına ulaşmak istersen de yapman gereken tek şey ucuz Fransa uçak bileti almak!
Fransa Uçak Bileti Ara
Şimdi, Fransa’nın lezzetlerine nasıl ulaşabileceğine göz atalım.
Gezgin Gurmelerin Aklındaki Sorular: Fransa’da Ne Zaman, Nerede, Ne Yiyeceğiz?
Fransızlar rastgele yemek yemeyi tercih etmiyor (ayak üstü hızlı bir sandviç gibi) ve atıştırmalıklar tüketmiyor. Basit bir yemek bile olsa yemek zamanı geldiğinde masa hazırlayıp oturuyorlar ve yemeğin tadını yavaş yavaş çıkarıyorlar.
Fransa’da keyifli bir yemek yeme deneyimi yaşamak istiyorsan bilmen gereken bazı kurallar ve ritüeller var. Gel, ilk olarak yemek yeme zamanlarına göz atalım. Ardından nerede neler yiyebileceğinden bahsedelim.
Fransa’da Yemek Saatleri: Fransa’da Hangi Öğün Ne Zaman Yenir?
Fransızlar, İtalyanlar kadar fazla öğüne sahip değiller. Sabah kahvaltısı, öğle ve akşam olmak üzere üç öğünde yemeklerini tüketiyorlar.
Kahvaltılar (le petit-déjeuner) genellikle 06.00-08.00 arasında yapılıyor. Ancak 11.30’a kadar kahvaltı bulma şansın var. Fransızlar, İtalya’daki gibi ayaküstü kahvaltı yapmak için bir yere uğrayıp hareket halindeyken herhangi bir yiyecek tüketmeyi tercih etmiyorlar. Oturup sakin sakin yemek yedikten sonra işlerine gidiyorlar.
Fransa’da öğle yemeği (pour déjeuner) ise günün en önemli öğününü oluşturuyor. Restoranlarda öğlen 12.00-14.00 arasında öğle yemeği yiyebilirsin.
Le goûter diye anılan bir öğünleri daha var, ancak bu ara öğün artık sadece çocuklar için bir atıştırmalık saati. Genellikle saat 16.00 civarında yenen bu öğün; kurabiye, kek, çikolatalı ekmek gibi tatlılardan oluşuyor.
Akşam yemeğini (le dîner) ise saat 19.00’dan itibaren yiyebilirsin. Çoğu restoran akşam 21.00’e kadar hizmet veriyor.
| Fransızca | Türkçe | Zaman |
| Le petit-déjeuner | Kahvaltı | Saat 11.30’dan önce |
| Pour déjeuner | Öğle yemeği | 12.00-14.00 |
| Le dîner | Akşam yemeği | 19.00-22.00 |
Fransa’da ne zaman yiyeceğimizin cevabını bu tablo ile verdik. Şimdi, dilersen “Nerede yiyeceğiz?” kısmına geçelim.
Fransa’da Nerede Ne Yenir: Brasserie, Bistro ve Salon de thé
Fransa’da tabelalarda gördüğünde “Burası neresi ve özelliği ne?” diyebileceğin bazı yemek durakları bulunuyor. Bunlar özelliklerine göre farklı farklı isimler almışlar. Gel, farklarına göz atalım.
Bistro
Herhangi bir kıyafet kuralının bulunmadığı, yerel lezzetlerin yer aldığı yeme içme mekanları olarak adlandırabiliriz. Rivayete göre bistro ismi Rusça “bystryy” (hızlı) kelimesinden geliyor. Napolyon Dönemi Fransa’sını işgal eden Ruslar, savaşta oldukları için hızlı bir şekilde yemek yemek istedikleri zaman garsonlara “Bystryy!” şeklinde seslenirlermiş. Sonrasında bu kelime “bistro” kelimesine dönüşmüş. Şu an ülkemizde de çeşitli bistro mekanları bulunuyor. Fransa’daki bistrolarda öğle saatlerinde Fransız mutfağına ait yemekler hatta plat du jour yani günün yemeği ve içecekler bulunuyor. Mahalle havası almak ve keyifli vakit geçirmek için güzel mekanlar diyebiliriz.
Restoran ve bistrolarda öğle ve akşam yemekleri belli saatlerde servis ediliyor. Saatler farklılık gösterse de genellikle öğle yemeği için 12.00 – 15:00, akşam yemeği için ise 19:30 – 00.00 aralığında servis yaptıklarını söyleyebiliriz. Pazar günleri tüm bistrolar kapalı oluyor bilgin olsun. Le Reminet, Chez Janou ve L’Atelier d’Antan’ı öneririz.
Brasserie
Brasserie’yi bistrodan farklı olarak biraz daha büyük, daha kaliteli servis yapılan ve masaların örtülü olduğu yeme içme mekanları olarak tanımlayabiliriz. Kelime olarak “bira fabrikası” anlamına geliyor. Farklı içecek türleri ve Fransız mutfak kültürüne ait şarküteri, biftek tartarı, boeuf bourguignon, konfit de canard gibi et yemeklerinin yanı sıra soğan çorbası gibi lezzetler de servis ediliyor. Tüm gün hizmet veren brasserie’lerin, bistrolara göre daha pahalı olduğunu söyleyebiliriz. Vaudeville ve La Coupole ise popüler brasserie’ler arasında yer alıyor.
Salon de thé
Çay ve kahvenin yanı sıra kekler ve hamur işlerinde uzmanlaşmış kafelere salon de thé deniyor. Genellikle sabahtan akşamın erken saatlerine kadar açık olan bu çay salonları, bazen hafif öğle yemekleri ve küçük yemekler de servis ediyor. Popüler salonlar arasında Ladurée, Carette, Angelinas ve Mariage Freres yer alıyor. Genel olarak 08.30-19.30 arasında açık bulabilirsiniz.
Fransız Restoranında Ne Sipariş Verilir: Fransa’da Hangi Sırada, Ne Yenir?
Fransızlar sabahları sütlü kahve (cafe au lait) tercih etseler de gün içinde espresso gibi sert kahveleri tüketiyorlar. Café allongé kelimesini de americano yerine kullanıyorlar, menüde görürsen şaşırma. “Un cafe serre” ise ristretto yani “daha sert bir espresso” anlamına geliyor.
Fransa’da güzel bir restoranda yemek siparişi verirken dikkat etmen gereken bazı noktalar var. Öncelikle bonjour veya bonsoir diyerek mekana giriş yapmalısın. Selam vermek, rica etmek onlar için kıymetli. Garson menüyü getirdiğinde nazik bir şekilde teşekkür etmen aynı şekilde çok önemli. Menüyü inceledikten sonra sipariş verirken Fransızca kelimeler kullanabilirsin. İngilizce bilmediklerinden değil, daha samimi bir iletişim için güzel bir yöntem olabilir.
Yemek siparişi verirken dikkat etmen gereken bir diğer nokta ise öğle yemeğinde ağır yemekler yerine hafif ve lezzetli seçenekleri tercih etmek. Akşam yemeklerinde öğle yemeklerine göre daha ağır seçenekler bulunuyor.
Restorana gittiğinde menüde görebileceğin tabakları aşağıda inceledik.
Un apéritif / Apéro: Kokteyl, yemek öncesi içecek
Un amuse-bouche/Amuse-gueule: Atıştırmalık (bir veya iki ısırık)
Une entrée: Meze, başlangıç yemeği
Le plat principal: Ana yemek
La salade: Yeşil salata
Le fromage: Peynir
Le dessert: Tatlı
Le café: Kahve (Kahven tatlıyla birlikte değil, tatlıdan sonra servis edilir)
Un digestif: Yemek sonrası içki
Sadece tabakla bitmiyor, menü türleri de restoranlara göre şekillenebiliyor. Menü türlerini ise şu şekilde sıralayıp tanımlayabiliriz:
Le menu dégustation: Çeşitli yemeklerden oluşan bir tadım menüsüdür. Déguster “tatmak” anlamına geliyor.
Le menu enfant: Daha küçük porsiyonlar içerir. Bazen sadece çocuklar için özel yemekler içeren bir çocuk menüsüdür.
Le menu gastronomique: Bir aperatifle başlar, listelenen sırayla çeşitli yemekler sunar.
Le menu végétarien: Vejetaryen menüsü.
La carte des boissons: İçecek menüsü.
“Fransa’da yemek siparişi nasıl verilir?” diye bir çekincen varsa dilersen gittiğin bir restoranda başlangıç + ana yemek + tatlı şeklindeki sırayla bir sipariş verebilirsin. Bu şekilde bir sipariş yadırganmayacaktır, bize güven.
Fransız Yemek Kuralları: Fransa’da Yemek Sırasında Dikkat Edilmesi Gerekenler
Fransızlar yemek kurallarına bayılıyorlar. Fransız şeflerin de hassas oldukları noktalar var. Ne yapalım, biz de dikkat edeceğiz. Kültürlerine saygı gösterip lezzetli yiyecekler yiyeceğiz.
- Fransız aşçılar, “bien cuit” (iyi pişmiş) et yapmayı sevmiyor. Ya “à point” (orta pişmiş) seçeneğini seçebilir ya da sadece tavuk sipariş edebilirsin.
- Fransa’da ekmek masaya konuyor. Tabağındaki bir parçayı ekmekle dengelemeye çalışmanı tuhaf buluyorlar. O yüzden ekmeğini tabağa koymamanı öneririz.
- Akşam yemeğinde gazlı bir içecek ya da kahve, çay gibi sıcak içecekleri yemeğin yanında tüketmek istersen kötü bakışlara maruz kalabilirsin.
- Sipariş sırasında peynir, salatadan sonra ve tatlıdan önce geliyor. Burada dikkat etmen gereken bir diğer şey ise peyniri doğru şekilde kesmek. Garsondan peyniri kesmesini rica edebilirsin.
- Marulu kesmek, aşçıya hakaret etmek anlamına geliyor. Garip ama gerçek. Yapılacak en doğru şey, marul yapraklarını katlayıp ağzına atmak.
Bu önerimizle yazımızın sonuna geldik. Okumaya devam etmek istersen “İtalyan Yeme İçme Kültürü 101: Kavramlar ve Kurallar” başlıklı yazımıza göz atabilirsin.
