8 Mart’a Özel Bir Hikâye: Gökyüzünün ‘Çelik’ Kanatlı Melekleri

Dünyanın dört bir yanında kadınlar, tarih boyunca yaşamın içinde var olmanın ötesine geçerek bilimi, sanatı, siyaseti ve ekonomiyi şekillendirdiler. Eşit haklar için verdikleri mücadelede engelleri aşarak akademiden mühendisliğe, sanattan tıbba birçok alanda kendilerine yer açtılar. Uzun yıllar boyunca erkek egemenliğinde görülmüş, kadınların varlığına pek de sıcak bakılmayan bu meslek alanlarından biri de havacılıktı. Oysa gökyüzü, cinsiyetin sınırlarını tanımaz. 

Cesaret, kararlılık ve yetenekle buluşan kadınlar, havacılık tarihine isimlerini altın harflerle yazdırarak kanatlarını çelikten bir iradeyle açtılar. Önlerine çıkarılan tüm engellere rağmen yükselmeyi başardılar. Onlar için uçmak sadece bir meslek değil, aynı zamanda eşitliğe ve özgürlüğe açılan bir kapıydı.

Kadınların eşit haklar ve özgürlükler için verdiği mücadele elbette sadece havacılıkla sınırlı kalmadı. Tarih boyunca birçok alanda daha adil bir dünya için emek verdiler. İşte, bu mücadelenin simgelerinden biri de 8 Mart Dünya Kadınlar Günü. Peki, bu özel gün nasıl ortaya çıktı?

Gel, önce Dünya Kadınlar Günü ne zaman nasıl ortaya çıkmış ondan bahsedelim. Ardından güçlü kadın pilotların hikâyelerinden ilham alalım. 

Dünya Kadınlar Günü: Kadın Mücadelesinin Kökleri

Kadınların eşit hak ve özgürlükleri için verdikleri mücadele yüzyıllar öncesine dayanıyor. Kendilerini sanattan siyasete farklı alanlarda ifade etmeye çalışan kadınlar, Sanayi Devrimi ile birlikte ev içi emekten fabrika işçisi olarak çalışmaya geçmiş. Ağır işlerde ucuz iş gücü olarak çalıştırılmalarının yanı sıra oy haklarının da olmaması, mücadelenin ivme kazanmasını beraberinde getirmiş. Dünya Kadınlar Günü olarak anılacak günün temelleri ise 8 Mart 1857’de New Yorklu tekstil işçisi kadınların daha iyi çalışma koşulları için greve gitmesi ve ne yazık ki çıkan bir yangın sırasında 129 kadın işçinin hayatını kaybetmesiyle atılmış.

Bu olaydan yıllar sonra 1910 yılında düzenlenen 2. Enternasyonal Kadın Konferansı’nda 8 Mart günü kadınların hak mücadelesini simgeleyen uluslararası bir gün olarak kabul edilmiş. 1977 yılında ise Birleşmiş Milletler tarafından resmi olarak Dünya Kadınlar Günü ilan edilmiş. Artık her yıl 8 Mart, dünyanın dört bir yanında geçmişin anılmasının yanı sıra kadın mücadelesinin kutlandığı bir gün. 

Kadınlar bugün bilimden sanata, siyasetten spora pek çok alanda olduğu gibi gökyüzünde de sınırları aşarak tarihe iz bırakmaya devam ediyorlar. Şimdi, bu iz bırakan kadın pilotların hikayelerine geçelim.

Havacılık Tarihine Yön Veren Kadın Pilotlar

Uçmak, insanlık tarihi boyunca özgürlüğün ve cesaretin simgesi oldu. Ancak havacılık, uzun yıllar boyunca erkek egemen bir alan olarak görüldü. Ama kadınların güçlü kanatları her geçen gün daha yükseklere uçuyor. Onlar sadece gökyüzüne değil, yaşamın her alanına ilham veriyorlar. 8 Mart’ta tüm dünyada kadınların bu büyük yolculukları kutlanıyor.

Kimileri yeryüzünün gücü ve güzelliğini daha iyi kavramak, kimileri ise yalnızca gökyüzünü deneyimlemek için bıraktı kendini bulutların üstüne. Gökyüzüne vardıklarında ise önyargılardan, başarısızlıklardan, umutsuzluklardan uzakta bambaşka bir dünya ile karşılaştılar. Onlar döneminin en cesur ve ufku açık pilotları… İşte, tüm zorluklara rağmen hedeflerinden vazgeçmeyen ve havacılık tarihine yön veren kadın pilotlar:

Macera Aşığı: Amelia Earhart (Temmuz 1897 – Haziran 1938)

Tüm dünyayı uçarak turlamak hayaliyle yaşayan Amelia Earhart’ın bu hayalinin tohumları henüz küçükken mahallesini keşfetme dürtüsüyle atılmıştı. Bu dürtü onu havacılıkla tanıştırdı. Tarihler 1937’yi gösterdiğinde ise Fred Noonan ile Lockheed Electra modeli, çift motorlu bir uçakla dünya turuna çıkmaya karar verdi. Uçak Pasifik Okyanusu’nun ortalarında kayboldu ve Earhart’ın izine bir daha rastlanmadı. Aynı zamanda iyi bir yazar olan Earhart, uçuş deneyimlerini kitaplaştırdı ve birçok havacıya ilham verdi.

Sahnelerden Gökyüzüne: Raymonde De Laroche (Ağustos 1882 – Temmuz 1919)

Çocukluğunda motosiklet ve arabalara büyük bir tutku besleyen Laroche, tesisatçı ailesinin izinden gitmeyi reddetti. Önce oyunculuğa gönül veren Laroche, ünlü havacı Charles Voisin sayesinde havacılıkla tanıştı. Art arda yaşadığı araba ve uçak kazaları onu asla yıldırmadı. II. Dünya Savaşı’nın ardından tek aşkı olan havacılığa geri döndü ve rekor kırmaya devam etti. 1919 yılında ise bir iniş sırasında yaşadığı problem sebebiyle uçağı kaza yaptı ve hayatını kaybetti.

Hız Kraliçesi: Jacqueline Cochran (Mayıs 1906 – Ağustos 1980)

Havacı, test pilotu, konuşmacı, iş kadını… Cochran hayatını dolu dolu yaşayan ve bu yaşamın büyük bir bölümünü de havacılığa adayan bir kadındı. Havacılık tarihinin en hızlı ve başarılı kadınlarından biri olarak anılan Cochran, II. Dünya Savaşı döneminde ülkesi ABD’ye askeri anlamda büyük hizmetlerde bulundu ve birçok ödül aldı. Havacılık tarihinde ülkesine verdiği askeri hizmetlerle ve gökyüzünde sınır tanımamasıyla ün saldı.

Önyargıları Kıran Pilot: Bessie Coleman (Ocak 1892 – Nisan 1926)

Yalnızca yer çekimine değil, önyargılara da karşı koyan ilk siyahi kadın pilot Bessie Coleman’ı manikürcü dükkanından dışarı çıkmaya ikna eden, kardeşlerinin savaş anıları oldu. Döneminin “beyaz” ve “zengin” kadın pilotlarına benzemediği için uçma hayalinden vazgeçmesini söyleyenlere inat Fransızca öğrendi ve Paris’e taşındı. Ömrü boyunca ırk ve cinsiyet eşitliği için mücadele vermeye devam eden Coleman, geçimini akrobasi pilotluğu yaparak sağladı. 1926 yılında ise bir uçak kazasında hayatını kaybetti.

Bir Pilottan Fazlası: Bessica Raiche (Nisan 1875 – Nisan 1932)

Havacılığın yalnızca tekniklerini öğrenmekten ibaret olmadığını kanıtlayan Raiche; 20. yüzyılda bir kadının “nasıl olmaması gerektiğine” odaklananlara inat, yepyeni bir kadın profili çizdi ve bunu uyguladı. Nasıl mı? Pantolon giydi (Bir kadının pantolon giymesi olacak şey miydi?), silah kullandı; fizik, tıp ve müzikle ilgilendi. Tüm bunlarla yetinmedi, ABD’nin havacılık tarihinde solo uçuş gerçekleştiren ilk kadın oldu. Ayrıca Wright Kardeşlerin izinden gitti ve kendi uçağını tasarladı.

İlk Askeri Kadın Pilot: Sabiha Gökçen (Mart 1913 – Mart 2001)

Ailesinin tüm maddi sınırlamalarına karşın henüz 12 yaşındayken Mustafa Kemal Atatürk ile tanışmak ve hayallerini paylaşmak isteyen Gökçen bunu başardı. 1935’te Türkkuşu’nun açılış töreninde havacılıkla tanıştı ve bu alanda devam etmek istediğine karar verdi. Türkiye’nin ilk savaş pilotu oldu ve bu unvan ile Guinness Rekorlar Kitabı’na girmeyi başardı. 30 Ağustos 1937’de askeri uçuş brövesi aldı. 1938’de uçağıyla beş gün süren bir Balkan turu gerçekleştirdi ve bu turla ünü tüm dünyaya yayıldı. Yaşamı boyunca Türk havacılığına sayısız katkıda bulunan Gökçen’in ismi, bugün bizlerin hayallerine ortak olan Sabiha Gökçen Havalimanı’nda yaşıyor.Onların kanatları sadece gökyüzünde değil, tüm dünyada özgürlüğü ve eşitliği simgeliyor.

Sen de özgürlüğü ve keşif ruhunu doyasıya yaşamak, yeni yerler keşfetmek, yeni kültürlerle tanışmak ve gökyüzüne doğru kanat açmak için ucuz uçak bileti alabilir ve hayalindeki durağa ulaşabilirsin. Seyahatin için daha fazla öneri istersen de “İlk Defa Uçak Yolculuğu Yapacaklar İçin Öneriler: Uçak Yolculuğu Tavsiyeleri” başlıklı yazımızı okumaya devam edebilirsin.